We studied the corrosion of Roman copper alloy coins that experienced alternations or progressive changes in their burial environment. We used coins that were still embedded in soil or in a concretion selectedfrom three professional excataved sites - Berlicum and Krommenie in the Netherlands and Kempraten in Switserland. mCT scanning and neutron scanning were used to record the 3-D properties of these coins prior to (destructive) analyses. It proved possible to tentatively identify the coins. Microscope observations and SEM-EDX analyses revealed complex corrosion processes, related to changing burial environments. In soil horizon with fluctuating groundwater levels in a region with upwelling reducing, iron-rich groundwater, the copper in a gunmetal coin is essentially replaced by iron oxides while tin remains and forms tin-oxide bands. Fluctuating redox conditions in marine-influenced environments was shown to transform a copper-alloy coin into strongly laminated copper sulphides with embedded gypsum crystals, with an outer surface of copper and copper-iron sulphides. Burial of bronze in a charcoal rich layer probably caused temporary highly alkaline soil conditions. This caused most of the copper to leach from this coin, leaving behind a laminated tin-dominated mass, with only a limited amount of (malachite) corrosion products remaining in the surrounding groundmass. In all three cases, corrosion processes tend to be anisotropic, probably because of cold-hammering of the coins during their manufacture. Such corrosion processes on massive copper alloy coins may produce features that may lead to their incorrect classification as subferrati, i.e. copper alloy coins with an iron core. Our results may help in future to distinguish strongly corroded massive coins from subferrati. @en

Een dwarsfluit uit het begin van de zestiende eeuw. Die doken archeologen op uit een scheepswrak in het Markermeer. Alleen dat al is een extreem zeldzame gebeurtenis. Maar van wie kan die fluit geweest zijn? Een stuk papier bij het mondgat zet een gevarieerd team van deskundigen op een spoor dat warmer en warmer wordt@en

In situ behouden of toch niet? Die vraag ligt tegenwoordig aan de basis van de meeste beslissingen als gaat worden gebouwd op een archeologische vindplaats. Een afweging moet worden gemaakt: kan de bouw zodanig worden uitgevoerd dat de archeologische resten er zonder veel kleerscheuren vanaf komen? Dan is behoud in situ haalbaar. Of zal de vindplaats hoe dan ook ernstig worden beschadigd? Dan zal er toch moeten worden opgegraven. Om die afweging te kunnen maken, moet duidelijk zijn welke schade er ontstaat aan een vindplaats bij verschillende bouwactiviteiten. Ondertussen blijft Nederland bouwen. Een aantrekkende economie en een groeiende bevolking vragen om vervanging van gebouwen, nieuwbouw en aanleg of uitbreiding van infrastructuur. En telkens moet worden gekozen tussen behoud in situ en opgraven. Bij grote bouw- en infrastructurele projecten wordt vaak een laag grond aangebracht op het maaiveld. Het gewicht van deze laag verhoogt de druk op de bodem. Dit heeft mogelijk ernstige implicaties voor behoud in situ van archeologie. Daarom is men vaak terughoudend bij het toestaan van ophogingen op vindplaatsen. Maar is het wel nodig om zo voorzichtig te zijn? @en