De toenemende ruimteclaims vragen om zorgvuldige belangenbehartiging en besluitvorming. De vraag is waar institutioneel gezien belangenbehartiging en besluitvorming het beste kan plaatsvinden. Traditioneel vindt belangenafwe- ging plaats in de politieke arena. Ook ons rechtssysteem biedt borging van wettelijk verankerde belangen. Daarnaast verwachten we al decennia dat par- ticipatietrajecten inspraak, creativiteit en co-creatie van burgers en onderne- mers stimuleren. Door de komst van de nieuwe Omgevingswet krijgt omge- vingsparticipatie bovendien een dwingender karakter: voor private initiatiefnemers, zoals projectontwikkelaars, is in een aantal gevallen de orga- nisatie van participatie zelfs een harde eis. Ook onder de nieuwe Omgevings- wet moeten beleidsmakers, bestuurders, burgers en bedrijven in besluitvor- mingstrajecten voortdurend de keuze maken tussen participeren, juridiseren of politiseren. Deze bijdrage analyseert deze keuze vanuit de perspectieven van effectiviteit en legitimiteit. Is besluitvorming via omgevingsparticipatie slagvaardiger, of zijn partijen beter af in de rechtszaal (door te juridiseren) of de raadszaal (door te politiseren) voor effectieve en legitieme belangenbeharti- ging? Theoretisch is deze vraag interessant omdat het antwoord iets leert over effectief en legitiem bestuur. Voor de praktijk van omgevingsbesluitvorming overwegen we aan het slot van deze bijdrage wanneer de participatieve, de ju- ridische of de politieke route het beste kan worden bewandeld om te komen tot zowel effectieve als legitieme besluiten.@en