This paper is a report on the initial research on the global practice of university campus design by architect and planner Samuel van Embden (1904–2000). It outlines the first findings on the influence of Dutch expertise in planning and architecture as an export product and raises questions for further investigation. Following WWII and the independence of the colonies of the Western countries, a foreign-aid-funded practice of university planning in the so-called developing countries was established. Within this context, numerous projects and remarkable examples of modern architecture were realised in South America, Africa, the Middle East and Asia. These projects are important not only for their political and historical context but also for their outstanding architectural quality. Amongst others, the University City of Caracas in Venezuela and the Central University Campus of the National Autonomous University of Mexico are named UNESCO World Heritage. Additionally, the Middle East Technical University Campus in Turkey, the Ile-Ife Campus of Obafemi Awolowo University in Nigeria and the Chandigarh University Campus in India have been acknowledged for their quality by the Keeping It Modern initiative by Getty Research Institute.@en

Drienerlo, de campus van de Universiteit vanTwente (UT), vertegenwoordigt een van de interessantsteepisodes in de Nederlandse modernearchitectuur en stedenbouw. Bovendien beperkthet belang ervan zich niet alleen daartoe: derealisatie van de campus in Twente was integraalonderdeel van een socio-pedagogisch experiment. Misschien juist daarom groeide de campus uit tot een contact zone tussen verschillende generaties Nederlandse modernisten, van Willem van Tijen (1894-1974) en Samuel van Embden (1904-2000) tot de Forum-groep.

Forum is een Nederlands architectuurtijdschrift dat in de periode 1959-1963, met onder anderen Jaap Bakema, Aldo van Eyck en Herman Hertzberger in de redactie, de bakermat was van het zogeheten structuralisme, waarvoor niet-westerse bouwvormen model stonden, zoals Noord-Afrikaanse kasba’s, Indiaanse pueblo’s en Egyptische mastaba’s en piramides. ‘Het verhaal van een andere gedachte’ waarmee het eerste nummer van de toen nieuwe Forum-redactie opende, keerde zich tegen het ‘functionalisme’ van de oudere generatie modernisten en ontlokte een golf van reacties, waaronder een niet malse kritiek van Van Tijen.

Toch is het juist het open Structuurplan voor de TH Twente (1962) van Van Tijen en Van Embden dat uiteindelijk een ware proeftuin opleverde voor een scala van architectonische idealen en benaderingen. Niet alleen de toonaangevende staaltjes moderne architectuur op de campus getuigen daarvan, maar ook een keur van ongerealiseerde plannen, zoals de inzending voor de prijsvraag voor studentenhuisvesting (1963) van Oswald Mathias Ungers en de slechts ten dele uitgevoerde structuralistische plannen voor het centrum van de campus (1966) van Piet Blom en Bert Smulders, het gebouw voor Toegepaste Wiskunde, Rekencentrum, Maatschappijwetenschappen en Elektrotechniek (1969) vanLeo Heijdenrijk en Jos Mol en de piramiden en mastaba’s voor studentenhuisvesting (1970) van Herman Haan.@en

“Campus Utopias: A Visual Re-reading” describes a multidisciplinary graduate course conducted collaboratively by TU Delft and METU Ankara’s Architecture Departments in 2022. The research course focused on the key urban and architectural features of selected campus projects, examining how the modernist architects engaged in these designs were able to use them as a basis for the experimentation of new educational-residential models for living.

This research paper explores the formal aspects of these campuses and their architectural significance. It recognizes the diverse geographies where the modern architectural movement took root and the active role played by political, economic, and cultural agents in shaping these projects. Working with local agents and situating modern architecture within its surrounding infrastructure and landscape helped master architects to integrate local architectural values and new building technologies.

The article presents three case studies: Obafemi Awolowo University in Nigeria, the University of Baghdad in Iraq, and the Central University of Venezuela in Caracas. These campuses were designed and built after World War II, representing the aspirations of newly installed governments. The article highlights the architectural approaches that incorporated environmental considerations and cultural inspirations and the socio-economic considerations in each project.

The research methodology involves a comparative analysis of the campuses, focusing on their formal qualities and in-between spaces. The students involved in the graduate research course utilized various media and techniques of representation, including 3D digital drawings, models, collages, and physical reliefs. The work results were presented in the form of an exhibition titled “Campus Utopias” at TU Delft Faculty of Architecture and the Built Environment in April 2022. The student projects in this photo essay show the diversity of scale and make visible the similarities and differences in the overall campus design approaches of the three projects. The major focus is on the in-between spaces and the outcomes of the multidisciplinary work of architects, engineers, landscape architects, and artists.

@en

Schools with Future Value investigates the school buildings as public buildings and expands the definition of their value with architectural and social aspects beyond their education function. Schools are increasingly becoming social catalysts in the Dutch context, providing a meeting ground for students, parents, and neighbourhood inhabitants. Despite their significance on society, the school buildings are among the most cost and space-efficient buildings, resulting in poor quality and minimum possible spaces optimized only for the purpose. The uncertainty of the future use of these buildings adds to the further diminishing of the ambition in design and development processes. The project aims to conduct a typological analysis of the school buildings' social, spatial conditions and pedagogical aspects; and finally, propose new school typologies and generic spatial strategies that resist the limitations of current design trends and financial models while offering design possibilities for future adaptation.@en

Analoog aan de campus-atlassen van Delft en Eindhoven in OverHolland 18/19 wordt in deze bijdrage de ruimtelijke opzet en transformatie van de campus van de Universiteit Twente (UT) gedocumenteerd in een serie kaarten en analysetekeningen. Uitgangspunt is daarbij een vergelijking tussen het Structuurplan van de campus uit 1962, de feitelijke situatie in 1975 en die in 2015. Deze drie peilmomenten geven een goed overzicht van de ontwikkelingen van de campus in de afgelopen decennia. De atlas biedt daarmee achtergrondinformatie voor de hiernavolgende beschouwingen elders in dit nummer.

Het Structuurplan uit 1962, opgesteld door Willem van Tijen en Samuel van Embden, vormde het kader van de eerste bouwactiviteiten op de campus. In 1975, elf jaar nadat de eerste gebouwen werden opgeleverd, zijn de oorspronkelijke ontwerpideeën uitgekristalliseerd en heeft de campus min of meer vorm gekregen zoals het de initiatiefnemers en ontwerpers van het eerste uur voor ogen had gestaan. Veertig jaar daarna, in 2015, bevindt de campus zich midden in een ingrijpend transformatieproces. Een algemene heroriëntatie op de oorspronkelijke opzet van de universiteit en de aanwas van studenten hebben hun sporen nagelaten in de ruimtelijke verschijningsvorm. Wat opvalt is niet alleen de ruimtelijke verdichting van de campus, maar ook de hybridisatie; het loslaten van oorspronkelijke functionele zonering en de introductie van nieuwe uitgangspunten. Ook zijn verschillende universiteitsgebouwen van de eerste generatie, die inmiddels hun beste tijd hebben gehad, vervangen of herontwikkeld.@en

In OverHolland 22 staan de architectuur en stedenbouw van de naoorlogse universiteitscampus centraal. Het nummer bouwt daarmee voort op OverHolland 18/19, waarin een systematische vergelijking van de architectonische erfenis en de recente ontwikkelingsstrategieën van de universiteitscampussen van de TU Delft en de TU Eindhoven de kern vormde. In deze aflevering van OverHolland wordt de naoorlogse universiteitscampus vanuit verschillende perspectieven belicht. Het onderzoek wordt uitgebreid naar de campus van de Universiteit Twente en in een internationaal en didactisch kader geplaatst. Zowel in Nederland als daarbuiten waren in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw universiteitscampussen bij uitstek het terrein van belangrijke experimenten in het kader van de moderne architectuur en stedenbouw. Maar niet alleen het experimentele karakter, ook de vaak langdurige betrokkenheid van vooraanstaande ontwerpers bij het ontwikkelen van de landschappelijke en stedenbouwkundige opzet en de architectonische uitwerking van de genoemde campussen maken ze tot een interessant object van studie. Tot op de dag van vandaag zorgt de continuïteit van het opdrachtgeverschap voor een zorgvuldige documentatie van bouwplannen en tegenvoorstellen, verdichtings- en uitbreidingsvoorstellen. Recentelijk is daar het vraagstuk van de cultuurhistorische waardenstelling en het erfgoedbeheer nog bijgekomen. [...]@en

Dit artikel presenteert aan de hand van een tijdlijn en een netwerkdiagram van de betrokken architecten en stedenbouwkundigen de ontwikkeling van de Twentse campus naast die van de twee andere Technische Universiteiten in Nederland. De Twentse campus was de derde in de rij, na Delft en Eindhoven. Hoe verhouden de drie campussen zich tot elkaar wat betreft stedenbouwkundige inbedding, ruimtelijke inrichting en gebouwontwerp? Wat zijn de overeenkomsten en verschillen en welke architectonische ideeën migreren tussen de campussen? Voor deze vergelijking maken we gebruik van de campus-atlassen van Delft en Eindhoven die zijn gepubliceerd in OverHolland 18/19. Om de drie campussen te begrijpen en te vergelijken in de tijd, hebben we twee periodes van ruimtelijke ontwikkeling onderscheiden, 1960-1975: Conceptie en consolidatie, en 1975-2015: Transformatie en hybridisatie.

In de eerste periode van conceptie en consolidatie zien we sterke verschillen. In Delft kreeg de campus vorm als een monofunctionele ‘sector’, een apart stadsdeel dat in twee richtingen kon worden uitgebreid. Het ‘studentenleven’, op studentenkamers en in gezelligheidsverenigingen, bleef in de stad gevestigd. De TH’s in Eindhoven en Twente waren compleet nieuw. In Eindhoven verrees de eerste compacte hoogbouwcampus in een parkachtige setting. In Twente werd de eerste en enige residentiële universiteit opgericht, een voor Nederland uniek onderwijsexperiment dat aansloot bij Angelsaksische voorbeelden.

Tijdens de tweede periode van transformatie en hybridisatie beginnen de ruimtelijke ontwikkelingen naar elkaar toe te groeien. Vanwege stagnatie van de studentenaantallen in de jaren zeventig en tachtig was er aanvankelijk in deze periode weinig ontwikkeling op de drie campussen. Er komt pas weer beweging in na de invoering van de bachelor-masterstructuur in 2002. Het werd daardoor voor internationale studenten makkelijker om in Nederland te studeren en het leidde tot een aanzienlijke toename van het aantal studenten, wat meer behoefte aan studentenhuisvesting en andere voorzieningen met zich meebracht.@en

The book is the result of the course ‘City of Innovations Project’ at TU Delft Faculty of Architecture and the Built Environment, led by the group of Complex Projects at the Department of Architecture. ‘Transit stations: sub-centres in Rotterdam Zuid’ is the theme of the course running in spring 2022. It is connected to the research project Walk-In (acronym of Widening sustAinable mobiLity networKs: Impact on Nodes) financed by NWO and part of the KIEM GoCi program. Students presented their research and design scenarios to the project partners in April 2022 and they learned from their expertise throughout the course. Those are the City of Rotterdam, Delta Metropool Association, De Zwarte Hond, PosadMaxwan, Mecanoo, Bureau Spoorbouwmeester, I&M, Prorail with the collaboration of the University of Gustave Eiffel. By doing so, students contributed to the objective of Walk-In: to investigate the potential of suburban stations in transition in the context of the low car inner city of Rotterdam and to develop generic guidelines and spatial solutions for the integration of sustainable mobility with public space and mixed urban functions and services.@en