Brede welvaart betekent breder naar vooruitgang kijken dan in termen van economische groei of – in het mobiliteitsdomein – capaciteitsknelpunten alleen. De behoefte aan een brede welvaart benadering resoneert in toenemende mate bij professionals, beleidsmakers en politici. Het oude verhaal is als een jas die om meerdere redenen steeds minder goed past. Maar er moet tegelijkertijd nog een grote slag worden gemaakt om een nieuw breed-welvaartsverhaal zinvol toe te kunnen passen. Het kiezen van een set indicatoren is een eerste stap, die erkent dat het streven naar brede welvaart of ‘het goede leven’ niet eendimensionaal kan zijn. In dit artikel bepleiten wij dat het echter niet de laatste stap kan zijn. Sturen op brede welvaart vraagt ook om uitspraken over hoe hoog of laag de scores op indicatoren mogen zijn en om informatie die helpt bij het maken van afwegingen. Want er zullen altijd dilemma’s zijn, al is het maar omdat in mobiliteitsbeleid sneller of makkelijker reizen voor de één vrijwel altijd samengaat met meer emissies, meer hinder, minder bereikbaarheid of minder veiligheid voor de ander. De vraag hoe dergelijke afwegingen te rechtvaardigen zijn is een belangrijke om te stellen. Om het brede welvaart debat verder te brengen moeten we daarom terug naar de basis. Wat zijn ook alweer de filosofische perspectieven op het goede leven en ‘doing the right thing’? Aan de hand van de drie klassieke normatief ethische stromingen – te weten het utilitarisme, de deontologie en de deugdenethiek – bespreken we verschillende antwoorden op deze vraag. We laten ook zien hoe verschillende instrumenten om beleidsopties te evalueren voortkomen uit bepaalde ethische stromingen en wat hun tekortkomingen zijn. We beargumenteren dat het nieuw ontwikkelde instrument de Participatieve Waarde Evaluatie (PWE) de potentie in zich heeft om recht te doen aan alle drie de stromingen en verrijkende inzichten biedt die het brede welvaart debat verder brengen. Om dit te illustreren eindigen we met een voorstel voor een PWE-raadpleging over de invulling van de mobiliteitstransitie. Met de resultaten hiervan kan de politiek kennis nemen van wat Nederlanders denken over de grote strategische keuzen en wat voor hen een toekomstbestendig en rechtvaardig vervoerssysteem is dat de brede welvaart bevordert. @en

Background: The COVID-19 outbreak early 2020 was followed by an unprecedented package of measures. The relative calmness of the pandemic early 2022 provides a momentum to prepare for various scenarios. Objectives: As acceptance of COVID-19 measures is key for public support we investigated citizens’ preferences towards imposing measures in four scenarios: 1) spring/summer scenario with few hospitalizations; 2) autumn/winter scenario with many hospitalizations; 3) a new contagious variant, the impact on hospitalizations is unclear; 4) a new contagious variant, hospitalizations will substantially increase. Methods: Study 1 comprised a Participatory Value Evaluation (PVE) in which 2011 respondents advised their government on which measures to impose in the four scenarios. Respondents received information regarding the impact of each measure on the risk that the health system would be overloaded. To triangulate the results, 2958 respondents in Study 2 evaluated the acceptability of the measures in each scenario. Results: Measures were ranked similarly by respondents in Study 1 and 2: 1) the majority of respondents thought that hygiene measures should be upheld, even in the spring/summer; 2) the majority supported booster vaccination, working from home, encouraging self-testing, and mandatory face masks from scenario 2 onwards; 3) even in scenario 4, lockdown measures were not supported by the majority. Young respondents were willing to accept more risks for the health system than older respondents. Conclusion: The results suggest that policies that focus on prevention (through advising low-impact hygiene measures) and early response to moderate threats (by scaling up to moderately restrictive measures and boostering) can count on substantial support. There is low support for lockdown measures even under high-risk conditions, which further emphasizes the importance of prevention and a timely response to new threats. Our results imply that young citizens’ concerns, in particular, should be addressed when restrictive COVID-19 measures are to be implemented.@en

Veel Nederlanders bestellen producten online en het aantal bestellingen dat online wordt gedaan neemt de laatste jaren sterk toe. Online bestellen is gemakkelijk, maar het heeft ook ongewenste effecten op de maatschappij. Wanneer producten worden teruggestuurd leidt dit tot extra ritten van bestelbussen en dus extra belasting van het wegennetwerk en uitstoot van broeikasgassen zoals CO2. Ook moeten teruggestuurde producten vaak opnieuw worden ingepakt, wat leidt tot extra gebruik van plastic. Zowel de overheid als webshops willen actie ondernemen om ongewenste effecten van e-commerce tegen te gaan. Deze studie onderzoekt de effectiviteit van interventies om ongewenste effecten van e-commerce tegen te gaan via een discrete keuze-experiment (DCE). Met dezelfde methode onderzoeken wij de mate waarin er onder burgers draagvlak is voor de verschillende interventies. Dit onderzoek laat zien dat de beleidsinterventie om consumenten te verplichten om kosten voor retourzendingen in rekening te brengen een substantieel effect heeft op bestelgedrag wanneer de te betalen kosten hoger zijn dan 5 euro. Een korting bij de aankoop van een nieuw product wanneer men het product niet retourneert heeft een veel kleiner effect op het bestelgedrag van consumenten dan de verplichting om retourkosten te betalen. Een opvallend resultaat van dit onderzoek is dat webshops geen negatieve effecten hoeven te verwachten op het aantal klanten als zij beleid invoeren dat consumenten maximaal 5 producten per jaar gratis mogen retourneren. Draagvlak voor beleidsopties om ongewenste effecten van e-commerce terug te dringen blijkt vooral te worden bepaald door de maatschappelijke effecten van een beleidsoptie en veel minder door de aard van de beleidsoptie. Burgers zijn best bereid om een prijsstijging van producten te accepteren als dit leidt tot een reductie van ongewenste effecten. Het feit dat deelnemers een verplichting voor consumenten om (een deel van de) retourkosten te betalen zouden steunen als de maatregel meer positieve dan negatieve maatschappelijke effecten sorteert en het feit dat deze maatregel een duidelijk effect heeft op bestelgedrag, betekent dat het draagvlak voor deze beleidsmaatregel groot zal zijn als de overheid en webwinkels de positieve maatschappelijke effecten kunnen aantonen en goed voor het voetlicht weten te brengen. Anderzijds is dit een maatregel die vanuit het perspectief van een individuele webshop veel klanten kost wanneer andere webshops besluiten om de maatregel niet in te voeren. Het is dus belangrijk dat de hele sector deze interventie tegelijkertijd invoert, anders zullen individuele webshops terughoudend zijn om de interventie in te voeren.@en