Veranderende attitudes door andere gebouwde omgeving

Abstract

Sinds ruim 20 jaar is het gebruikelijk attitudes mee te nemen in onderzoek naar het effect van de gebouwde omgeving op reisgedrag. Attitudes worden in het meeste onderzoek als gegeven beschouwd. Maar dat hoeft niet zo te zijn: ze kunnen veranderen. Dit noemen we reverse causality. In dit paper onderzoeken we welke verklaringen de literatuur biedt voor dergelijke veranderingen, welke achterliggende theorieën die verklaringen ondersteunen, en in welke mate we de verklaringen tegenkomen in de literatuur. Tenslotte stellen we een onderzoekagenda voor. De drie categorieën verklaringen die we presenteren, zijn affectieve, gedragsmatige en cognitieve verklaringen. Diverse (psychologische) theorieën ondersteunen een of meerdere van die categorieën verklaringen. In de literatuur domineren affectieve en gedragsmatige verklaringen. Door een verhuizing of veranderende omgeving doen mensen andere ervaringen op, waardoor ze hun gedrag aanpassen (affectieve verklaringen), die worden ondersteund door theorieën over hoe mensen leren. En als het gedrag van mensen niet overeenkomt met hun attitudes, passen ze soms hun attitudes aan, een mechanisme dat wordt verklaard met de Cognitieve Dissonantie Theorie.
We stellen dat meer onderzoek op dit terrein gewenst is omdat attitudeveranderingen een grote rol lijken te spelen in keuzegedrag. Het gaat om onderzoek naar de vraag welke mensen op welke termijn en onder welke omstandigheden hun attitudes aanpassen. Daarbij is het bovendien zinvol om de invloed van ICT op attitudeveranderingen te onderzoeken. Dit type onderzoek vraagt om een combinatie van kwalitatief en kwantitatief onderzoek.